Paul van der Gaag
(Den Haag, 1958) is sinds 2002 eindredacteur/presentator van het VPRO-radioprogramma OVT, een twee uur durend programma over de historische achtergronden van de actualiteit, over nieuw verschenen historische boeken, over films, herdenkingen en alles wat verder met geschiedenis te maken heeft. Met live gesprekken, reportages, columns en in het laatste half uur de wekelijkse documentaire. Hij is al sinds 1992 bij OVT betrokken als programmamaker en werkte in het verleden als freelancer ook voor andere omroepen als de VARA en de IKON.
(WN 2020)Deel deze pagina:
Archief beschikbaar voor: Paul van der Gaag
-
VPRO OVT Live
Met: Anneloes Timmerije, Clarice Gargard, Dido Michielsen, Ellen Deckwitz, Jos Palm, Liesbeth Zegveld, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Reggie Baay, Robin Block, Stefan Hertmans
Elke zondagochtend staat actualiteit van de geschiedenis centraal in een van de best beluisterde Nederlandse radioprogramma's. Zondagochtend 19 januari 2020 wordt OVT live uitgezonden vanaf het Winternachten festival.
In de foyer van Theater aan het Spui luistert en kijkt u naar gesprekken, interviews en verhalen met onder meer festivalauteurs Stefan Hertmans - winnaar van de Constantijn Huijgens-prijs voor zijn gehele oeuvre -, Ellen Deckwitz, Clarice Gargard, Reggie Baay en Robin Block.
Andere gespreksgasten zijn onder meer advocaat en hoogleraar Liesbeth Zegveld, onder meer bekend van processen aangespannen door nabestaanden van oorlogsslachtoffers in voormalig Nederlands-Indië, en schrijvers Dido Michielsen en Anneloes Timmerije die beiden recentelijk romans publiceerden die zich afspelen in voormalig Nederlands-Indië.
Daarnaast omvat de uitzending vaste onderdelen als de column met een originele visie op heden of verleden, ditmaal van schrijver Nelleke Noordervliet, en de bespreking van historische publicaties. Presentatie: Paul van der Gaag en Jos Palm.
-
VPRO O.V.T. Live
Met: Abdelkader Benali, Asis Aynan, Conny Braam, David Van Reybrouck, Ellen de Bruin, HemelBesem, Jos Palm, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Wim Berkelaar
DIT PROGRAMMA WAS UITVERKOCHT - Elke zondagochtend staat actualiteit van de geschiedenis centraal in een van de best beluisterde Nederlandse radioprogramma's. Zondagochtend 20 januari 2019 werd OVT live uitgezonden vanaf het Winternachten festival.
In de foyer van Theater aan het Spui luisterde en keek u naar gesprekken, interviews en verhalen met onder meer festivalauteurs als de Vlaamse cultuurhistoricus David Van Reybrouck en Nelleke Noordervliet, die werd geïnterviewd over De Constantijn Huygensprijs voor haar literaire werk. Ze nam die later die middag in het festival tijdens het Schrijversfeest in ontvangst. Schrijver en NRC-wetenschapsredacteur Ellen de Bruin was te gast over onder meer haar boek Onsterfelijkheid voor beginners. Schrijver Asis Aynan ging in gesprek over het verschijnen van het laatste deel van de Berberbibliotheek. Conny Braam sprak over haar boek over Hendrik Witbooi, de 19e eeuwse onafhankelijkheidsstrijder uit Namibië. Hij is een verre voorvader van de Zuid-Afrikaanse schrijver en spoken word-artiest HemelBesem, die tijdens dit programma optrad. Abdelkader Benali sprak zijn column uit en Wim Berkelaar presenteerde de boekrecensies van de week. Presentatie: Paul van der Gaag en Jos Palm.
-
Gedichten uit de Berberbibliotheek
Dichters Dean Bowen, Anne Vegter en Joost Baars droegen voor uit de Berberse poëzie ter gelegenheid van de voltooiing van de Berberbibliotheek. Hierin is werk bijeengebracht van de belangrijkste auteurs met een Berberse achtergrond. Op initiatief van schrijver Asis Aynan en vertaler Hester Tollenaar zijn tien boeken in Nederlandse vertaling verschenen. Als sluitstuk was er de bundel Vallende tijd met werk van de vier grootste dichters uit de Rif: Mohammed Chacha, Ahmed Ziani, Fadma el Ouariachi en Mimoun el Walid. In hun gedichten wordt de liefde bezongen, de migratie verfoeid en om emancipatie geschreeuwd.
-
Indische ouders: verhalen achter de stilte - Reggie Baay & Adriaan van Dis
Met: Adriaan van Dis, Paul van der Gaag, Reggie Baay
Herkenbaar voor veel kinderen van Indische ouders: wat hebben ze weinig losgelaten over wat ze hebben meegemaakt tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Schrijvers Reggie Baay en Adriaan van Dis delen die ervaring. Onlangs verscheen van Baay Het kind met de Japanse ogen, een documentaire (anti-)oorlogsroman. Baay beschrijft hoe een jongeman in 1939 tekent voor het koloniale leger en vervolgens in Japanse krijgsgevangenschap terechtkomt. Hij moet er dwangarbeid verrichten aan de beruchte Birma-Siamspoorlijn. Na drieënhalf jaar van ontberingen wordt hij bevrijd. Hij hoopt de draad van zijn leven weer op te pakken, maar wordt direct een volgende oorlog in gestuurd: de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog die in zijn geboorteland is losgebarsten. Als na de Politionele Acties in december 1949 de soevereiniteitsoverdracht plaatsvindt, vlucht hij met zijn jonge gezin naar Nederland waar hij wordt geconfronteerd met herinneringen en trauma's.
Ook Adriaan van Dis verwerkte zijn familiegeschiedenis in zijn literaire werk. Het meest recent in Ik kom terug, een deels autobiografische roman over zijn moeder. Hierin trouwt een boerendochter met een soldaat en vertrekt naar Indië, waar ze de stuiptrekkingen van het koloniale tijdperk meemaakt. Na een lang leven van zwijgen en buitensluiten begint ze opeens te praten tegen haar zoon - aarzelende ontboezemingen over grensoverschrijdende liefde, verraad en drie oorlogen.De schrijvers gingen in gesprek met Paul van der Gaag, bekend van VPRO's O.v.t., het radioprogramma over de actualiteit van de geschiedenis.
Programma samengesteld door Ton van de Langkruis (Writers Unlimited)
Boekverkoop in de zaal door Van Stockum Boekverkopers -
VPRO's OVT Live
Met: David Van Reybrouck, Ernst Reijseger, Jos Palm, Karwan Fatah-Black, Louise O. Fresco, Maarten van der Graaff, Madelon de Keizer, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Rodaan Al Galidi, Wim Berkelaar
Elke zondagochtend staat actualiteit van de geschiedenis centraal in een van de best beluisterde Nederlandse radioprogramma's. Zondagochtend 21 januari 2018 werd OVT zoals gebruikelijk live uitgezonden vanaf het Winternachten festival.
In een uitverkochte foyer van Theater aan het Spui luisterden en keken de bezoekers naar gesprekken, interviews en verhalen met onder meer festivalauteurs Louise O. Fresco, David Van Reybrouck en Maarten van der Graaff, naar historici Karwan Fatah-Black en Madelon de Keijzer en naar een optreden van cellist Ernst Reijseger. Nelleke Noordervliet sprak haar column uit en Wim Berkelaar presenteerde de boekrecensies van de week. Presentatie: Paul van der Gaag en Jos Palm.
-
Het verstrippen van Van Dis
Peter van Dongen heeft Familieziek, de autobiografische roman van Adriaan van Dis tot beeldroman bewerkt. Een verhaal in taferelen over een Indisch gezin, getekend door de oorlog, dat probeert te aarden in het Holland van de jaren vijftig.
Van Dongen werkte daarvoor nauw samen met Van Dis. Tijdens Winternachten festival blikt de tekenaar terug. Over onder meer de spannende relatie tussen de woorden van schrijver en de beelden van de tekenaar en het verhaal dat hen verbind.
Dat beide auteurs elkaar vonden mag niet verwonderen. In 1998 baart Peter van Dongen - kind van een Indonesische moeder en Nederlands-Duitse vader - opzien met Rampokan: Java, een historische en psyochologische graphic novel in klare-lijn-stijl die zich afspeelt tijdens de koloniale oorlog die Nederland uitvecht in voormalig Nederlands-Indië. In 2004 volgt het tweede deel Rampokan: Celebes.
Ook in Familieziek van Adriaan van Dis staat voormalig Nederlands-Indië centraal. De in 2002 verschenen roman gaat over een uit de koloniën afkomstig gezin dat in Nederland een nieuw bestaan opbouwt.
NB Oorspronkelijk zou Adriaan van Dis aan dit gesprek deelnemen. Hij is helaas verhinderd. -
Oorlog in Indië - met Alfred Birney en Hans Goedkoop
Met: Alfred Birney, Hans Goedkoop, Paul van der Gaag
'Zo'n meesterwerk. Lees dit bloody boek' zei Adriaan van Dis tijdens DWDD over de roman De tolk van Java van de Haags-Indische schrijver Alfred Birney. Inmiddels is het boek bekroond met de Libris literatuurprijs. Birney vertelt het verhaal van zijn vader, die tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd vocht aan de kant van Nederland. Deze avond ging hij in gesprek met Hans Goedkoop. Die reconstrueerde het verhaal van zijn Indische grootvader kolonel Van Langen, die leiding gaf aan een operatie tegen de Indonesische opstandelingen, en in Nederland verdween in het gat van de geschiedenis. Paul van der Gaag (VPRO O.V.T.) leidde het gesprek. Een avond over de oorlog in Indië en wat die deed met de latere generaties in Nederland.
De vader van Alfred Birney was een spion, informant, lijfwacht en een moordenaar. In de roman vertelt Birney het spannende, gruwelijke en hilarische verhaal van de oorlog in Nederlands-Indië. Maar ook van het vervolg in Nederland, het verhaal van een zoon als slachtoffer van zijn vader.
Birney ging in gesprek met Hans Goedkoop, schrijver/historicus en presentator van het televisieprogramma 'Andere Tijden'. Hij schreef De Laatste Man - een herinnering, zijn grootvader, kolonel in het Nederlandse leger tijdens de politionele acties. Zijn verhaal bleef een familiegeheim. Toen Goedkoop zijn moeder vroeg waarom ze hem zo weinig had verteld zei ze: 'Ach lieverd, je moest dóór.'
Samenstelling: Ton van de Langkruis (Writers Unlimited). Met boekverkoop door Van Stockum Boekverkopers.
-
VPRO O.V.T. Live
Met: Arnon Grunberg, Bart Funnekotter, Bas Heijne, Eric Vloeimans, Ian Buruma, Ilja Leonard Pfeijffer, Jos Palm, Karin Amatmoekrim, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag
UITVERKOCHT - Elke zondagochtend staat actualiteit van de geschiedenis centraal in een van de best beluisterde Nederlandse radioprogramma's. OVT wordt deze zondag live uitgezonden vanuit het gezellige Wintercafé in Theater aan het Spui. Kijk en luister mee!
Auteurs uit het Winternachten Festival komen langs voor interviews, gesprekken en verhalen, zoals Ian Buruma, Ilja Leonard Pfeijffer, Bas Heijne, Karin Amatmoekrim en Arnon Grunberg. Nelleke Noordervliet spreekt haar column uit, en Bart Funnekotter presenteert de boekrecensies van deze week. Met live muziek door trompettist Eric Vloeimans.
-
VPRO's O.V.T. Live
Met: Adriaan van Dis, Eva Vriend, Florejan Verschueren, Helmut Lotti, Inge Schilperoord, Jos Palm, Kristien Hemmerechts, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Rodaan Al Galidi
Een van de best beluisterde programma's van Radio 1 is VPRO's OVT. Elke zondagmorgen staat de actualiteit van de geschiedenis centraal. Inmiddels is het een traditie dat de programmamakers ten tijde van het festival verhuizen naar Den Haag, dit keer om live uit te zenden vanuit de gezellige foyer van Theater aan het Spui. Reken op bijdragen van festivalgasten Adriaan van Dis, Rodaan Al Galidi, Inge Schilperoort en Kristien Hemmerechts. Eva Vriend spreekt over haar boek De helpende hand - De verborgen geschiedenis van de gezinszorg in Nederland. De Vlaamse zanger Helmut Lotti treedt op en natuurlijk is er de boekenrubriek van Bart Funnekotter, gesproken column van Nelleke Noordervliet. Zij maakt - als lid van de jury - samen met directeur Shanti van Dam - ook de winnaar bekend van de Erasmusprijs 2016, de prestigieuze Europese oeuvreprijs die dit jaar aan een schrijver wordt toegekend. De presentatie is in handen van Paul van der Gaag en Jos Palm. Publiek is van harte welkom, de toegang is vrij - wel even reserveren via www.writersunlimited.nl.
-
Welkom in Holland
Zonder paspoort zwierf Rodaan Al Galidi de wereld over tot hij hier in een asielzoekerscentrum terechtkwam. Wat volgde was een strijd met onze overheid, met het systeem, het institutionele kwaad. Zonder asiel en zonder inburgeringsdiploma bouwde hij een schrijversloopbaan op. Een overwinning van de mens op het systeem? Van de menselijkheid op de regels? Hij wijdde er zijn nieuwste boek aan, Hoe ik talent voor het leven kreeg, dat vanavond wordt gepresenteerd aan het publiek en aan special guest Adriaan van Dis.
-
VPRO's OVT Live
Met: Bas Heijne, Cynthia Mc Leod, De Règâhs, Elsbeth Etty, Mathijs Deen, Nelleke Noordervliet, Paul Scheffer, Paul van der Gaag, Reggie Baay, Stefan Hertmans, Ton van de Langkruis
Een van de best beluisterde programma's van Radio 1 is VPRO's OVT. Elke zondagmorgen staat de actualiteit van de geschiedenis centraal.
Inmiddels is het een traditie dat de programmamakers ten tijde van het festival verhuizen naar Den Haag, dit keer om live uit te zenden voor publiek, vanuit de gezellige foyer van Theater aan het Spui. Publiek is van harte welkom, de toegang en koffie zijn vrij. In het eerste uur hebben presentatoren Mathijs Deen en Paul van der Gaag een gesprek met schrijver Reggie Baay en festivaldirecteur Ton van de Langkruis over de geschiedenis van het 20jarige Writers Unlimited; een gesproken column van Nelleke Noordervliet en een gesprek over slavernij in de Oost en in de West met Cynthia McLeod (Suriname) en Reggie Baay. Van hem verscheen vorige week het boek Daar werd wat gruwelijks verricht, over de verborgen slavernijgeschiedenis van Nederlands-Indië. In het tweede uur een gesprek met Bas Heijne en Elsbeth Etty over Couperus. Tot slot spreken Paul Scheffer en Stefan Hertmans over de boeken die schreven over de verhalen van hun grootvaders. Tussendoor optredens van de Haagse band De Règâhs.
-
Vergeten slavernij in Nederlands-Indië
Als het gaat over slavernij, dan denkt iedereen aan Suriname en de Antillen en nooit aan Indonesië. Waarom is de Nederlandse geschiedenis van meer dan 260 jaar slavenhandel en slavernij in Nederlands-Indië geheel uit het collectieve geheugen verdwenen? Precies 155 jaar na de (formele) afschaffing van de slavernij in Nederlands-Indië publiceerde Reggie Baay Daar werd wat gruwelijks verricht, een non-fictie boek over de onbekende geschiedenis van de slavernij in Nederlands-Indië. Met Paul van der Gaag spreekt hij over vergeten, herinneren en slavernij in die 'andere voormalige Nederlandse kolonie'. Adriaan van Dis biedt Reggie Baay het eerste exemplaar van het boek aan. Nederlandstalig.
-
VPRO OVT Live
Met: Ad van Liempt, Ian Buruma, Jacques Janssen, Jos Palm, Neco Novellas, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag
Een van de best beluisterde programma's van Radio 1 is VPRO's OVT. Elke zondagmorgen staat de actualiteit van de geschiedenis centraal. Inmiddels is het een traditie dat de programmamakers ten tijde van het festival verhuizen naar Den Haag, dit keer om live uit te zenden voor publiek, vanuit de gezellige foyer van Theater aan het Spui.
Paul van der Gaag en Jos Palm presenteren en er is live muziek van Neco Novellas. Ian Buruma geeft acte de présence; Nelleke Noordervliet spreekt over Hilary Mantel. Jacques Janssen, emeritus hoogleraar Cultuur- en godsdienstpsychologie en vertaler van Dante's Divina Commedia, vertelt ons over de zwakke research van de schrijver Dan Brown.
Publiek is van harte welkom, de toegang en koffie zijn vrij. Wel even reserveren via de link bovenaan deze pagina.
-
Schrijver en film: Ian Buruma
Schrijver Ian Buruma kiest voor dit uur een aantal fragmenten uit films over de oorlog uit. Hij bespreekt ze met Paul van der Gaag (VPRO's geschiedenisprogramma OVT). Met onder andere fragmenten uit Apocalypse Now en Throne of Blood. Nederlandstalig.
-
VPRO's OVT Live
Met: Denise Jannah, Frank Westerman, Lucas Hüsgen, Mathijs Deen, Nelleke Noordervliet, Onno Blom, Paul van der Gaag
Een van de best beluisterde programma's van Radio 1 is VPRO's O.V.T. Elke zondagmorgen staat de actualiteit van de geschiedenis centraal. Inmiddels is het een traditie dat de programmamakers ten tijde van het festival verhuizen naar hartje Den Haag om live uit te zenden vanuit Café Brasserie Dudok. Deze keer o.a. aandacht voor Lucas Hüsgen (schrijver van Nazi te Venlo), voor de vorig jaar overleden auteur Gerrit Komrij en voor het werk van de Poolse schrijver/journalist Ryszard Kapuscinski, wiens biografie is verschenen. Onderwerp van een gesprek met schrijver/journalist Frank Westerman. In het tweede uur vindt er een eerbetoon plaats voor de vorig jaar overleden dichter Gerrit Komrij. Onno Blom, vriend en auteur van een monografie van Gerrit Komrij ´Het fabeldier dat Komrij heet'. Er is live muziek van jazz-zangeres Denise Jannah, begeleid door gitarist Robby Alberga. Zij zingt onder andere een gedicht van Komrij. Paul van der Gaag en Mathijs Deen presenteren. Publiek is welkom: gratis toegang, koffie en koekjes.
-
Burger King en Burgerschap
De discussie over de rol van de burger in de democratie staat volop in de spotlights. Maar zit dé burger wel te wachten op een koningsrol? Gaat hij niet liever als consument door het leven, en vindt hij één keer per vier jaar stemmen wel genoeg? Is de roep om meer participatie van de burger vooral de opflikkering van een kleine (elitaire) vlam? Vijf schrijvers op zoek naar het antwoord. Nelleke Noordervliet opent het programma. Ze duikt met een column in de geschiedenis van de Nederlandse democratie. Nederlandstalig.
-
De Derde Kamer
Derde Kamer-voorzitter Ruben Maes nodigt u uit om te debatteren, te interrumperen en amendementen in te dienen. Breng met uw inbreng de ware democratie dichterbij. Al is het maar voor één avond. Vijf deelnemers brengen het debat voor u op stoom: filosoof Maxim Februari opent met een column over het begrip 'burger'. Daarna gaan cultuurhistoricus Thomas von der Dunk, journalist Paul van der Gaag en schrijvers Christine Otten en David Van Reybrouck een discussie met u aan. Nederlandstalig.
-
VPRO's OVT Live
Met: Annejet van der Zijl, Margot Dijkgraaf, Mathijs Deen, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Trio Droomvogels, Willem Nijholt
Elk jaar zendt de VPRO radio dit geschiedenisprogramma live uit tijdens het festival, vanaf de locatie Café Brasserie Dudok. In deze aflevering gaan de schrijvers uit het festival in gesprek over literatuur en geschiedenis. Met live muziek. Presentatie Paul van der Gaag en Mathijs Deen. In het eerste uur een gesprek met Lotte Jensen over de herkomst van de Nederlandse droom, een column van Nelleke Noordervliet, en een gesprek over de relatie van biografen met hun hoofdpersonen. Met Annetjet van der Zijl, Bas Kromhout en Hans Renders. In het tweede uur spreken Willem Nijholt en Margot Dijkgraaf over Hella Haasse, en horen we een opname van een interview met Hella Haasse. Hans Blom spreekt over de relatie tussen literatuur en geschiedenis.
-
Schatgravers
De geschiedenis is een onuitputtelijke bron van inspiratie voor schrijvers. Arthur Japin baseert zich veelal op historische gebeurtenissen of personages. Waar trekt hij in zijn werk de grens tussen feit en verbeelding? En hoe vrij voelt een door de wol geverfd auteur van biografieën zoals Annejet van der Zijl zich om de geschiedenis naar haar hand te zetten? En hoe verdiepte Said el Haji zich voor zijn nieuwe roman in het Mekka van vóór het ontstaan van de islam? Paul van der Gaag leidt het gesprek. Nederlandstalig.
-
Extaze - Haagse debutanten
Cor Gout van het Haags literair tijdschrift Extaze koos zes debutanten, die voorlezen uit hun werk: Ronnie Krepel, Gertrude Kunze, Nina Roos, Murat Tuncel, Theo van der Wacht en Hugo Wapperom. Paul van der Gaag presenteert. Nederlandstalig.
-
VPRO OVT Live
Met: Asis Aynan, Ernest van der Kwast, Marlon Titre, Mathijs Deen, Nazmiye Oral, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Wim Tigges
Zoals ieder jaar zendt ook nu het VPRO geschiedenisprogramma OVT weer uit vanuit cafe Dudok, als onderdeel van Writers Unlimited - Winternachten festival Den Haag. Het thema van het festival is Great Expectations, naar de roman van Charles Dickens. Dickens schreef Great Expectations precies 150 jaar geleden. Reden om te spreken over Dickens, zijn boek en zijn tijd, met de Anglist letterkundige Wim Tigges. Volkskrant-columniste en actrice Nazmiye Oral, journalist en schrijver Asis Aynan en de schrijver van ondermeer de bestseller 'Mama Tandoori' Ernest van der Kwast, praten over familiegeschiedenis en hoe die geschiedenis zijn weerslag heeft in hun werk. Van alle drie is in ieder geval één van de ouders afkomstig van buiten Europa. Hoe bepalend is dat voor hun schrijverschap geweest en kan je ooit loskomen van die andere culturele achtergrond? Met de column van de schrijfster Nelleke Noordervliet en muziek van gitarist Marlon Titre. In het tweede uur o.a. Paulus Bijl over zijn promotieonderzoek naar foto's van koloniaal geweld in Nederlands-Indië. Er blijkt, anders dan in het geval van de Tweede Wereldoorlog, nog grote onenigheid bestaat over de betekenis van dit geweld, en over de morele beoordeling ervan. Met live muziek: Marlon Titre. Presentatie: Paul van der Gaag en Mathijs Deen. Nederlandstalig.
-
Hoe de literatuur de wereld verandert
De Indonesische Lily Yulianti Farid en de Egyptische Abeer Soliman hebben beiden een droom. Abeer Soliman is schrijfster, blogster en verhalenvertelster. Zij wil niet alleen de 'oude' kunst van het verhalen vertellen nieuw leven inblazen, maar zij wil met haar werk ook de traditionele opvattingen in de Egyptische samenleving over de positie van de vrouw bestrijden. Lily Yulianti Farid is schrijfster en journaliste. Door middel van literatuur en podiumkunsten wil zijl vrouwen in Indonesië bewust maken van hun achterstelling. Paul van der Gaag spreekt de schrijfsters over de vraag of literatuur en kunst de samenleving kunnen veranderen, en of we daar hoge verwachtingen van mogen hebben. Engelstalig.
-
VPRO's OVT Live
Met: Cynthia Mc Leod, Gert Oostindie, Gilbert Wawoe, John Jansen van Galen, Mathijs Deen, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Sams, Theo Para
Ook dit jaar sluit VPRO's geschiedenisprogramma OVT het festival af in een live-uitzending vanuit café Dudok. De Surinaamse publicist Theo Para is te gast om te spreken over zijn boek De Schreeuw van Bastion Veere, dat handelt over de geschiedenis van Suriname sinds de decembermoorden van 1982. Er is ook aandacht voor de vorige week overleden eerste president van Suriname, Johan Ferrier, in een gesprek met zijn dochter Cynthia McLeod en John Jansen van Galen. Gilbert Wawoe, oud staatsraad, spreekt samen met historicus Gert Oostindie over de bijzondere status die de eilanden Bonaire, St. Eustatius en Saba vanaf oktober in Nederland krijgen. Nelleke Noordervliet spreekt de column uit. Met muziek van zanger en percussionist Victor Sams, afkomstig van Sint Eustatius. Toegang en koffie zijn gratis!
-
Indonesië, land van buitenstaanders
De Maleisische schrijver Tash Aw en de Indonesische journalist Andreas Harsono praten over Indonesië als een land van enkel buitenstaanders. De personages in de laatste roman van Aw, Kaart van een Onzichtbare Wereld, horen allemaal thuis in Indonesië, maar ze zijn tegelijkertijd allemaal buitenstaander. Aw's eerste roman, De Zijdehandelaar, draaide ook om buitenstaanders, maar toen ging het over de positie van Chinezen in Zuidoost Azië. De non-fictie schrijver Andreas Harsono werkt als journalist in Indonesië en schrijft ook voor een Maleisische krant. Hij is bezig aan een boek met de veelzeggende titel A Nation in Name: Debunking the Myth of Indonesian Nationalism. Het gesprek neemt het jaar 1964 van de roman van Aw als uitgangspunt; het jaar waarin Indonesië op de rand van burgeroorlog balanceerde. Vandaar bekijken de schrijvers, reizend door de tijd, het land met de ogen van buitenstaanders. Wie was wanneer een buitenstaander? Hoe keken zij naar Indonesië? Hoe ziet dat er vandaag de dag uit: wie zijn de buitenstaanders van nu, en wie is 'binnen'? ENG
-
VPRO O.V.T.
Met: Geert Mak, Kees 't Hart, Mathijs Deen, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Raj Mohan, Shrinivási
Het vierdaagse festival werd afgesloten met een live-uitzending van VPRO's OVT op zondagmorgen op Radio 1 vanuit Dudok in Den Haag. Literatuur en (vervalste) geschiedenis kwamen samen in gesprekken met gasten van Winternachten 2009. Met onder andere Geert Mak, Nelleke Noordervliet, Kees 't Hart, Shrinivási uit Suriname en de Surinaams/Hindoestaanse musicus/dichter Raj Mohan die enkele prachtige, ontroerende liederen zong. Presentatie was in handen van Paul van der Gaag en Mathijs Deen.
-
De Fake-filmkeuze van Jan Baeke
Hoe speelfilms en documentaires ingezet worden voor politieke manipulatie: daarover ging de Filmkeuze van Jan Baeke. Jan Baeke is dichter en programmamaker bij het Filmmuseum in Amsterdam. De drie woorden 'in scène gezet' leidden hem bij de keuze van filmfragmenten: van Kurt Gerrons gedwongen positieve Theresienstadt-document en het werk van Eisenstein tot de moderne satire Wag the dog en de films van Michael Moore. Baeke ging over zijn filmkeuze in gesprek met Paul van der Gaag.
-
VPRO's OVT Live vanuit Winternachten
Met: Adriaan van Dis, Ahmed Ziani, Antjie Krog, Asis Aynan, Geert Mak, Haytham Safia Qu4rtet, Mathijs Deen, Paul van der Gaag
Het laatste geluid van Winternachten 2008 klinkt op zondagmorgen op Radio 1 in een rechtstreekse uitzending vanuit Den Haag.
In VPRO's OVT komen geschiedenis en literatuur samen in gesprekken met Winternachtengasten. Antjie en Krog en Adriaan van Dis spreken over Zuid-Afrika. De Berberse dichter Ahmed Ziani en schrijver/colomnist Asis Aynan gaan in gesprek over de Berberse taal. 'Fellowtravelers' in de Sovjet-Unie in de jaren dertig is onderwerp van een gesprek met schrijver Geert Mak, Hans Olink en Europarlementariër Thijs Berman. In de serie 'In Europa', onderdeel van de uitzending, staan vandaag de jaren dertig van de vorige eeuw centraal. Is de angst uit die tijd te vergelijken met die van onze tijd? Presentatie Matthijs Deen en Paul van der Gaag. Nederlandstalig -
Young + urban + writer
Is dit toeval? Drie debuten uit ver van elkaar verwijderde landen, die opvallende gelijkenissen vertonen. De romans van Jonas Hassen Khemiri (Zweden), Hassan Bahara (Nederland) en Ahmad al-Aidi (Egypte) spelen zich af in de grote stad, in een multi-etnische omgeving, en de hoofdpersonen hebben eenzelfde radicale antihouding: ze zetten zich af tegen de overheersende cultuur dan wel tegen het eigen gevoelsarme milieu. Hoe ze zich afzetten? Door de taal te manipuleren, te verbasteren, tot zwijgen te brengen, door, zoals bij Al-Aidi het geval is, straattaal met het klassieke Arabisch te vermengen. Deze young urban writers geven ons hun beeld van een hedendaags, chaotisch stadsleven, en hoewel dat niet perse vrolijkstemmend is, zorgt hun vrije omgang met de taal voor een aangename vitaliteit. Nieuwe literatuur van de eenentwintigste eeuw. Gespreksleider Paul van der Gaag. Engelstalig.
-
VPRO's OVT - live in Winternachten
Met: Allard Schröder, H.J.A. Hofland, Jakarta Street Band, Mathijs Deen, Paul van der Gaag, Thomas Rosenboom
Het laatste geluid van Winternachten 2007 klonk op zondagmorgen vanuit Den Haag in een live uitzending van OVT, het historisch programma van VPRO Radio.
De uitzending was gewijd aan Winternachten en de relatie tussen geschiedenis en literatuur. Schrijver Thomas Rosenboom sprak over zijn hertaling van de Afrikaanse brieven van Focquenbroch (1640-1670), geschreven tijdens diens verblijf in het fort El Mina, het Nederlandse slavendepot op de Westkust van Afrika. Daarnaast was er aandacht voor Jonathan Swifts fictieve reisroman Gulliver's Travels en de herschrijving daarvan in Winternachten. Schrijver Allard Schröder vertelde over zijn hoofdstuk in Gulliver's New Travels. H.J.A Hofland las zijn column over ontdekkingsreizigers. In deze uitzending werd ook aandacht besteed aan het onderzoeksprogramma van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie over het dekolonisatieproces in Indonesië. De resultaten van het onderzoek werden tijdens Winternachten gepresenteerd. -
Financiële perkara's
Historici Hans Meijer en Peter Keppy spraken met gespreksleider Paul van der Gaag over hun onderzoek naar de bestuurlijke besluiten over achterstallige ambtenarensalarissen, materiële oorlogsschade en rechtsherstel. Over de worsteling van de Nederlandse overheid en de Indische Nederlanders met de financiële erfenissen van de oorlog in Nederlands-Indië. Is de Nederlandse overheid hier in gebreke gebleven?
-
Vrouwen op ontdekkingsreis
Welke dame kiest het ongebaande pad? Waarom zou ze de risico's van ziekte, roof en de onbekende bush riskeren? Twee reisschrijfsters en een professor gingen in gesprek. Karin Anema trok de binnenlanden van Suriname in, Ineke Holtwijk maakte kennis met een recent ontdekte indianenstam in het hart van Brazilië. Bert Paasman, emeritus hoogleraar Koloniale Letteren, zocht naar de drijfveren van eerdere ontdekkingsreizigsters. Begrijpen Anema en Holtwijk hun voorgangsters? Nederlandstalig.
-
Het Wereld Ganzenbord
In de put of in 't gevang? Sla een beurt over of vertel je reisverhaal. Adriaan van Dis, Cynthia McLeod, Reggie Baay en Thomas Rosenboom speelden het Wereld Ganzenbord, een risicovolle reis door de wereld, op zoek naar de ideale bestemming. Nederlandstalig.
De eerder aangekondigde deelname van Marjon van Royen kon helaas niet doorgaan. Ze is correspondente in Brazilië, en kon niet naar Nederland komen omdat ze verslag moest doen van de aardverschuiving. Haar plaats werd ingenomen door de Surinaamse schrijfster Cynthia McLeod. -
VPRO O.V.T. - live vanuit Winternachten
Met: Breyten Breytenbach, Frank Martinus Arion, Mathijs Deen, Merietza Haakmat en Hershel Rosario, Paul van der Gaag
Het laatste geluid van Winternachten 2006 klonk op zondagmorgen vanuit café brasserie Dudok, in een live uitzending van O.V.T., het historisch programma van VPRO Radio. Deze aflevering gaf veel aandacht aan literatuur. Eén van de onderwerpen was de geschiedenis van Nederland en de strijd tegen de apartheid, met de Zuid-Afrikaanse dichter Breyten Breytenbach. De Curaçaose schrijver Frank Martinus Arion sprak over zijn nieuwe historische roman De deserteurs, en over De hut van oom Tom, het boek dat aanleiding gaf tot de afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten. Merietza Haakmat zong onder begeleiding van gitarist Hershel Rosario Antilliaanse liederen. Nederlandstalig.
-
Indonesië: van censuur naar ongekende vrijheid
Jarenlang streed journalist/schrijver Goenawan Mohamad voor het vrije woord in Indonesië. Er bestaan geen betere getuigen om te vertellen over de geschiedenis van de censuur in Indonesië. Ook oud NRC-correspondent Dirk Vlasblom vertelde over zijn ervaringen met de Indonesische censor. Paul van der Gaag leidde het gesprek. Schrijver en journalist Goenawan Mohamad is de oprichter van het toonaangevende opiniemagazine Tempo. Mohamad ontving vanwege zijn strijdvaardigheid diverse prijzen, waaronder de eerste Professor Teeuw Award van de Universiteit van Leiden. Mohamad ontving in december 2005 de Wertheim prijs. De eerder aangekondigde Joesoef Isak, uitgever en journalist, kon om gezondheidsredenen niet naar Nederland komen. Zijn plaats werd ingenomen door de in Nederland wonende balling A. Munandar. Engelstalig.
-
VPRO's O.V.T. - live vanuit Winternachten
Met: Mathijs Deen, Michiel van Kempen, Paul van der Gaag, Pierre Lauffer Ensemble, Tijs Goldschmidt, Wim Rutgers
Het historisch programma van VPRO Radio is een van de meest beluisterde programma's van Radio 1. Deze keer zendt het programma live uit vanuit Den Haag, in het kader van Winternachten. Dit keer met literair-historische onderwerpen. Het historische beeld van 'De West' van Nederlandse schrijver is onderwerp van de op deze dag verschenen bloemlezing Noordoostpassanten van Michiel van Kempen, de kenner bij uitstek van de Surinaamse literatuur en Wim Rutgers, deskundige op het gebied van de Antilliaans/Arubaanse letteren. Ook te gast is schrijver en bioloog Tijs Goldschmidt. Met muziek van het Pierre Lauffer Ensemble.
-
De lessen van Hella
Op deze plaats in het programma zou Hella Haasse spreken over haar nieuwste boek 'Bij de les', over schoolplaten van Nederlands-Indië. Afgelopen vrijdag liet ze ons weten dat ze wegens ziekte verstek moest laten gaan. In allerijl hebben we daarom een vervangend programma samengesteld, waarin haar nieuwe boek centraal staat. Zes schrijvers en Indië-kenners zullen elk hun commentaar geven bij één van de schoolplaten uit het boek en ingaan op de teksten. Ze vergelijken Haasses herinneringen met het beeld dat de platen bij hun oproept, en reageren op de observaties die ze maakt. Tot nu toe hebben toegezegd: Adriaan van Dis, Helga Ruebsamen, Sitor Situmorang - Indonesisch dichter en generatiegenoot van Haasse - , schrijver Hans Vervoort, journalist en schrijver John Jansen van Galen en Peter van Zonneveld, die de ruwe versie van het boek met Haasse doornam. Paul van der Gaag, presentator van VPRO's radioprogramma O.V.T., leidt het gesprek. We zijn ervan overtuigd dat het boek 'Bij de les' en Hella Haasse op deze manier de aandacht krijgen die ze verdienen.
-
Papoea, de gestolen onafhankelijkheid
West-Papoea werd ooit de onafhankelijkheid beloofd. Maar Luns en Soekarno gaven daar niet aan toe. De Papoea-voormannen in ballingschap Viktor Kaisiëpo en Zacharias Sawor zetten zich al jaren in voor een eigen toekomst van West-Papoea. Kees Lagerberg is Indoloog, en kenner van de recente geschiedenis van West- Papoea. Een gesprek - toegelicht met historische filmbeelden - onder leiding van journalist Paul van der Gaag.
-
Indonesië: de verborgen geschiedenis van 1965
De gebeurtenissen rond de afzetting van Soekarno door Soeharto in 1965 vertonen veel donkere plekken. Wie zaten er achter de coup en de gewelddadige gevolgen? In Indonesië komen nu pas de verhalen los over de moorden op en vervolgingen van honderdduizenden (vermeende) communisten. Tv-journalist en schrijver Aad van den Heuvel was in die tijd ter plekke, en schreef erover in een van zijn boeken. Hij beschreef de dubieuze rol van de Nederlandse pater Beek bij de coup. Hij en de Indonesische ballingen Isa Ibrahim en Franciska Fanggideaj laten hun licht schijnen over deze verborgen geschiedenis. Met historische filmbeelden uit Indonesië. Paul van der Gaag (presentator van VPRO's O.V.T.) leidt het gesprek. Nederlandstalig.
-
Bevrijders, bezetters en vrijheidsstrijders
Japan als bevrijder van Indonesië. Dat gaat er bij de Nederlanders niet in. In de in 2001 verschenen Japanse film Merdeka werd dat beeld geschetst. Dat leidde in ons land tot oproepen tot een vertoningsverbod. Hoe anders denken Indonesiërs, Japanners en Nederlanders over hun gezamenlijke geschiedenis? Paul van der Gaag (VPRO-radio O.V.T.) ging in gesprek met de Indonesische journalist en dichter Goenawan Mohamad, Rudy Kousbroek en Japanologe Riki Kersten. Gesprek in het Engels.
-
Soekarno
Soekarno is in! Zeker nu zijn dochter president is geworden. Zijn biografie verscheen in 2001 in Jakarta, uitgerekend door een Nederlander geschreven. Schrijver en biograaf Lambert Giebels sprak met journalist Ed van Westerloo, die de primeur van zijn leven maakte met het enige Nederlandse televisie-interview ooit met Soekarno. Aan het gesprek nam ook deel Dr. Remco Raben. Hij doet bij het NIOD (Ned. Instituut voor Oorlogsdocumentatie) onderzoek naar de Indonesische geschiedenis van de jaren vijftig. In dit programma werden ook bijzondere filmbeelden van Soekarno vertoond.
