Adriaan van Dis
(Bergen, 1946) groeide op in een gezin met een Indische geschiedenis. Die ervaringen zijn terug te vinden in Indische duinen (1995) en Familieziek (2002). Van Dis werd beroemd met het tv-programma 'Hier is Adriaan van Dis' (1983-1992). Naast romans schreef hij novellen, reisverhalen, essaybundels en toneelstukken. In juni 2011 verscheen De Karakterromans met o.a. een verhaal dat de schakel vormt tussen Zilver (1988) en Dubbelliefde (1999). Hij presenteerde de tv-documentaireseries 'Van Dis in Afrika' (2008, onderscheiden met de Nipkow-schijf) en 'Van Dis in Indonesië' (2012). Zijn roman Ik kom terug (2014) gaat over een moeder met een schrijver-zoon; de roman-in-verhalen In het buitengebied (2017) gaat over eenzaamheid en over veranderend Nederland. Van Dis ontving de Constantijn Huygens-prijs voor zijn gehele oeuvre.
(WN 2020)Deel deze pagina:
Archief beschikbaar voor: Adriaan van Dis
-
Opening Night
Met: Adriaan van Dis, Angelina Enny, Antjie Krog, Cynthia Mc Leod, Ellen Deckwitz, Goenawan Mohamad, Hassnae Bouazza, Jolyn Phillips, Karin Amatmoekrim, Nelleke Noordervliet, Petina Gappah, Reggie Baay, Rosabelle Illes, Shailesh Bahoran, Sigrid Kaag, Simon(e) van Saarloos, Ton van de Langkruis, Vamba Sherif
Een fantastische line-up van vijftien Nederlandse en internationale auteurs gaf een preview van het festival met voordracht van hun nieuwe poëzie en proza, afgewisseld met dans van Shailesh Bahoran. Een feestelijke avond om de 25e verjaardag van het Winternachten festival te vieren met de presentatie van de jubileumbundel De verovering van Jupiter (Over de dekolonisatie van de geest). Het festival werd geopend door Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Allen schreven op verzoek van Writers Unlimited, in reflectie op het festivalthema, een kort essay, verhaal of gedicht voor deze jubileumbundel. Een unieke bundel met 28 prachtige bijdragen, samengesteld door Toef Jaeger en uitgegeven door Jurgen Maas. De bundel is in de reguliere (online) boekhandels.
Op de plek waar in 1995 de eerste Indische Winternacht plaatsvond, Theater aan het Spui, ontvingen we deze jubileumopeningsavond met trots (inter)nationale auteurs waarmee het festival en zijn bezoekers door de jaren heen een bijzondere band opbouwden zoals Goenawan Mohamad (Indonesië) en Nelleke Noordervliet - die ook die eerste Winternacht optraden -, Adriaan van Dis, Antjie Krog (Zuid-Afrika), Reggie Baay, Manon Uphoff, Vamba Sherif en Cynthia McLeod (Suriname). Tip: kijk beslist eens in ons online video- en geluidsarchief en zoek op de namen van deze schrijvers en dichters!
Winternachten festival zal altijd speuren naar talent en heeft in 25 jaar vele, vele debuterende auteurs uit binnen- en buitenland het woord gegeven. Hoe heerlijk was het om daarom deze avond ook, opnieuw of voor het eerst, Angelina Enny (Indonesië). Rosabelle Illes (Aruba), Jolyn Phillips (Zuid-Afrika) en, uit Nederland, Karin Amatmoekrim, Simon(e) van Saarloos en Ellen Deckwitz te verwelkomen. En ademloos te kijken en luisteren naar hun voordrachten.
Theatermaker, choreograaf en veelzijdig hiphopvernieuwer Shailesh Bahoran voerde delen uit van zijn danssolo Heritage, waarin hij zich heeft laten inspireren door zijn Hindostaanse achtergrond; een korte video van The Theatre of Wrong Decisions werd vertoond en het Hesce Mourits kwartet van het Koninklijk Conservatorium Den Haag trad ook op.
De presentatie van de Opening Night was in handen van Hassnae Bouazza.
Het eerder voor dit programma aangekondigde optreden van Manon Uphoff komt te vervallen in verband met ziekte.
-
Ellen Deckwitz en Adriaan van Dis: De erfenis
Over familie, erfenis en hoe je wel of niet kunt ontsnappen aan de overlevering van geschiedenis, en daarmee je wortels, en het geluk, verdriet wat daarmee gepaard gaat: een gesprek onder leiding van Fiep van Bodegom, met muziek en poëzie van Robin Block.
Ellen Deckwitz schreef in haar nieuwe bundel Hogere natuurkunde over de oorlog, over Nederlands-Indië en over de gevolgen daarvan voor het huidige Nederland. De grootmoeder in de tekst is haar Indische oma. Zij vertelt haar verhaal alleen aan haar kleindochter.
Een belangrijk deel van het oeuvre van Adriaan van Dis gaat over de Indische invloeden binnen zijn familie. In zijn debuutnovelle Nathan Sid (1983) en de romans Indische duinen (1994), Familieziek (2002) en Ik kom terug (2014) schreef hij over zijn moeder en familie, over hoe familiegeschiedenis doorwerkt, generatie na generatie.
Robin Block, dichter, musicus en theatermaker, volgt onder meer in zijn soloperformance Samudra ('oceaan') en in zijn samen met Angelina Enny (Indonesië) geschreven bundel In Between, Di Antara (2019), het pad van zijn grootouders die in 1949 Indië moesten ontvluchten, in tegenovergestelde richting.
Tip: Ellen Deckwitz en Robin Block zijn vrijdagavond 17 januari te gast in het Winternachten festivalprogramma in Bibliotheek Nieuw Waldeck, aanvang 20:15 uur. Zaterdagmiddag 18 januari bespreekt Deckwitz, samen met collega NRC-columnist Clarice Gargard en het publiek, Oeroeg van Hella Haasse in NRC Leesclub Live, aanvang 14:00 uur in Theater aan het Spui.
-
Indische ouders: verhalen achter de stilte - Reggie Baay & Adriaan van Dis
Met: Adriaan van Dis, Paul van der Gaag, Reggie Baay
Herkenbaar voor veel kinderen van Indische ouders: wat hebben ze weinig losgelaten over wat ze hebben meegemaakt tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Schrijvers Reggie Baay en Adriaan van Dis delen die ervaring. Onlangs verscheen van Baay Het kind met de Japanse ogen, een documentaire (anti-)oorlogsroman. Baay beschrijft hoe een jongeman in 1939 tekent voor het koloniale leger en vervolgens in Japanse krijgsgevangenschap terechtkomt. Hij moet er dwangarbeid verrichten aan de beruchte Birma-Siamspoorlijn. Na drieënhalf jaar van ontberingen wordt hij bevrijd. Hij hoopt de draad van zijn leven weer op te pakken, maar wordt direct een volgende oorlog in gestuurd: de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog die in zijn geboorteland is losgebarsten. Als na de Politionele Acties in december 1949 de soevereiniteitsoverdracht plaatsvindt, vlucht hij met zijn jonge gezin naar Nederland waar hij wordt geconfronteerd met herinneringen en trauma's.
Ook Adriaan van Dis verwerkte zijn familiegeschiedenis in zijn literaire werk. Het meest recent in Ik kom terug, een deels autobiografische roman over zijn moeder. Hierin trouwt een boerendochter met een soldaat en vertrekt naar Indië, waar ze de stuiptrekkingen van het koloniale tijdperk meemaakt. Na een lang leven van zwijgen en buitensluiten begint ze opeens te praten tegen haar zoon - aarzelende ontboezemingen over grensoverschrijdende liefde, verraad en drie oorlogen.De schrijvers gingen in gesprek met Paul van der Gaag, bekend van VPRO's O.v.t., het radioprogramma over de actualiteit van de geschiedenis.
Programma samengesteld door Ton van de Langkruis (Writers Unlimited)
Boekverkoop in de zaal door Van Stockum Boekverkopers -
Schrijversfeest
Met: Aad Meinderts, Adriaan van Dis, Anna Woltz, Annelies Verbeke, Dick van der Harst, Edward van de Vendel, Femke Halsema, Francis Broekhuijsen, Ilja Leonard Pfeijffer, Job Cohen, Joris Wijsmuller, Lamin Kuyateh, Michael Krüger, Rodaan Al Galidi, Typhoon
Een feestelijk programma rond de uitreiking van de Jan Campert-prijzen, de literatuurprijzen van de gemeente Den Haag. We vieren de Nederlandse literatuur met diverse optredens van schrijvers, dichters en musici. Rodaan Al Galidi opent het programma met een gedicht. Michael Krüger, dichter en voormalig uitgever van vele Nederlandse auteurs bij Hanser Verlag in Berlijn, geeft zijn visie op 'De Staat van de Nederlandse letteren'. Vervolgens reikt Joris Wijsmuller, wethouder voor cultuur van de gemeente Den Haag, de prijzen uit. Ilja Leonard Pfeijffer ontvangt de Jan Campert-prijs voor zijn poëziebundel Idyllen. Femke Halsema houdt een lofrede voor hem. Annelies Verbeke krijgt de F. Bordewijk-prijs voor haar roman Dertig Dagen. Kora-speler Lamin Kuyateh vertolkt een 'praise song' voor haar. De prijs voor jeugdliteratuur - de Nynke van Hichtum-prijs - gaat naar Anna Woltz voor de roman Honderd uur nacht. Edward van de Vendel zwaait haar lof toe. De middag culmineert in de uitreiking van de Constantijn Huygens-prijs voor een geheel oeuvre, die dit jaar wordt uitgereikt aan Adriaan van Dis, geliefd schrijver en festivalvriend van het eerste uur. Hij wordt toegesproken door een groot bewonderaar, Job Cohen, en toegezongen door Typhoon. Een programma in samenwerking met de Jan Campert-stichting / Letterkundig Museum en het Nederlands Letterenfonds.
-
VPRO's O.V.T. Live
Met: Adriaan van Dis, Eva Vriend, Florejan Verschueren, Helmut Lotti, Inge Schilperoord, Jos Palm, Kristien Hemmerechts, Nelleke Noordervliet, Paul van der Gaag, Rodaan Al Galidi
Een van de best beluisterde programma's van Radio 1 is VPRO's OVT. Elke zondagmorgen staat de actualiteit van de geschiedenis centraal. Inmiddels is het een traditie dat de programmamakers ten tijde van het festival verhuizen naar Den Haag, dit keer om live uit te zenden vanuit de gezellige foyer van Theater aan het Spui. Reken op bijdragen van festivalgasten Adriaan van Dis, Rodaan Al Galidi, Inge Schilperoort en Kristien Hemmerechts. Eva Vriend spreekt over haar boek De helpende hand - De verborgen geschiedenis van de gezinszorg in Nederland. De Vlaamse zanger Helmut Lotti treedt op en natuurlijk is er de boekenrubriek van Bart Funnekotter, gesproken column van Nelleke Noordervliet. Zij maakt - als lid van de jury - samen met directeur Shanti van Dam - ook de winnaar bekend van de Erasmusprijs 2016, de prestigieuze Europese oeuvreprijs die dit jaar aan een schrijver wordt toegekend. De presentatie is in handen van Paul van der Gaag en Jos Palm. Publiek is van harte welkom, de toegang is vrij - wel even reserveren via www.writersunlimited.nl.
-
De tekst van mijn leven: Adriaan van Dis
In Filmhuis Studio A dragen schrijvers die te gast zijn op het festival hun favoriete teksten voor en lichten toe waarom dit gedicht, romanfragment of songtekst hun leven en eigen werk heeft beïnvloed. Welke herinnering, welk gevoel roept die tekst vandaag nog bij hen op? Een doorlopend interviewprogramma, waarbij het publiek ook met de schrijvers in gesprek gaat. Presentatie Wim Brands.
-
Welkom in Holland
Zonder paspoort zwierf Rodaan Al Galidi de wereld over tot hij hier in een asielzoekerscentrum terechtkwam. Wat volgde was een strijd met onze overheid, met het systeem, het institutionele kwaad. Zonder asiel en zonder inburgeringsdiploma bouwde hij een schrijversloopbaan op. Een overwinning van de mens op het systeem? Van de menselijkheid op de regels? Hij wijdde er zijn nieuwste boek aan, Hoe ik talent voor het leven kreeg, dat vanavond wordt gepresenteerd aan het publiek en aan special guest Adriaan van Dis.
-
In gesprek met Adriaan van Dis
Met: Adriaan van Dis, Hans Goedkoop
Een een-op-eengesprek met een geliefde schrijver: Adriaan van Dis. Onderwerp is ondermeer zijn nieuwe roman Ik kom terug. Hans Goedkoop (Andere Tijden) interviewt hem.
Adriaan van Dis is journalist, televisiemaker en een van de voornaamste schrijvers van Nederland. In het najaar van 2014 publiceerde hij Ik kom terug. Het boek kreeg schitterende kritieken. Ik kom terug brengt de moeder van Van Dis in beeld. Zij was getrouwd met een KNIL-militair, die tijdens de Japanse bezetting werd vermoord, waarna zij met hun drie dochters in een interneringskamp belandde. Daarna ontmoette ze de Indische man met wie ze, met haar dochters, terug zou keren naar Nederland en die de vader van Adriaan zou worden. In Ik kom terug beschrijft haar zoon de moeizame verhouding met zijn moeder. Van hun telefoongesprekken maakte hij aantekeningen die hem in staat hebben gesteld haar levensecht, genadeloos maar uiteindelijk toch met veel liefde en begrip te portretteren. Behalve een nietsverhullend portret van zijn moeder, vormt het boek ook een messcherpe definitie van het begrip 'thuis'. Wat betekent het voor een mensenleven als 'thuis' behalve de veiligste ook de onveiligste plek op aarde is?
Adriaan van Dis gaat in gesprek met Hans Goedkoop. Goedkoop studeerde geschiedenis, is biograaf van Herman Heijermans en Renate Rubinstein en geniet vooral bekendheid als presentator van het VPRO-programma Andere Tijden. In 2012 publiceerde hij De laatste man, over zijn grootvader, die in de late jaren veertig meevocht in de oorlog om Nederlands-Indië.
-
Indische Winter Kumpulan
Met: Adriaan van Dis, Anna Montan, Bodil de la Parra, Dinar Rahayu, Gustaaf Peek, Karin Amatmoekrim, Michaël Olbrechts, Nadja Hüpscher, Patrick Lauwerends, Reggie Baay
Een gezellig samenzijn waarbij onder het genot van Indische lekkernijen gepraat wordt over Ind(ones)ische literatuur.
Een speciaal programma ter gelegenheid van de 20e editie van het festival, dat in 1995 van start ging onder de naam Indische Winternacht. Kumpulan verwijst naar het typisch Indische 'samenzijn, samen komen', met familie, vrienden of anderszins. De optredende schrijvers Karin Amatmoekrim, Reggie Baay, Adriaan van Dis, Gustaaf Peek en Dinar Rahayu (Indonesië) vertellen aan de hand van een meegebracht object, foto, of muziekfragment een verhaal over een moment van Indisch samenzijn. We kijken ook uit naar de bijdrage van de jonge Belgische stripauteur Michaël Olbrechts, wiens debuutalbum De allerlaatste tijger gaat over de geschiedenis van zijn overgrootmoeder op Java. De vrolijke presentatie is in handen van de actrices Bodil de la Parra en Nadja Hüpscher, die toerden met het theaterprogramma Ouwe pinda's. Uiteraard zijn er in de pauze Indische hapjes verkrijgbaar, van Toko Zwijndrecht. En er klinkt jazzy krontjong van Anna Montan en Patrick Lauwerends. Aduh, geséllig tog! -
De filmkeuze van Adriaan van Dis
Adriaan van Dis was ooit presentator van het VPRO programma 'Zomergasten', waarin hij met gasten sprak over film- en tv-fragmenten. Vanavond gaat het omgekeerd. Filmjournalist Bert Jansma interviewt Van Dis over zijn favorieten. We kijken naar fragmenten uit o.a. Un prophète (2009), over het gevangeniswezen in Frankrijk, The Attack (2012), over het Israelisch-Palestijns conflict, en de muziekfilm Les Parapluies de Cherbourg (1964), met Catherine Deneuve en de betoverende soundtrack van Michel Legrand.
-
Aanpassen of Opzouten
Nuweira Youskine pakt de verbale bokshandschoen op tegen Adriaan van Dis.Thee leuten of beuken? De multiculturele samenleving is mislukt! Aanpassen of opzouten! Néé, zeggen de idealisten, laten we thee drinken! Het is allemaal onze eigen schuld, nu moeten we er het beste van maken! Bruggen bouwen! Het wordt nooit wat, zeggen de segregisten. Terug naar eigen land, of naar een andere plek waar we onder ons kunnen zijn. Aanpassen of opzouten? Scheidsrechter Abdelkader Benali is streng en misschien ook rechtvaardig. Nederlandstalig.
-
Adriaan van Dis en Ahmad Tohari over de toekomst van Indonesië
Met: Adriaan van Dis, Ahmad Tohari, Michel Maas
Indonesië geldt als een toeristenparadijs, een economisch wonder. De realiteit is dat corruptie welig tiert, het platteland van Java wordt veronachtzaamd en de etnische spanningen alles behalve verdwenen zijn. Ahmad Tohari, auteur van het drieluik Rad van de Regenboog, schrijft over de haat-liefde verhouding met zijn land. Adriaan van Dis maakte de prachtige documentairereeks Van Dis in Indonesië, waarin hij hedendaags Indonesië onder een persoonlijk vergrootglas legde. Michel Maas, Volkskrant-correspondent in Jakarta, leidt het gesprek aan de hand van fragmenten uit de documentaire. Engelstalig.
Het in de brochure aankondigde optreden van Andrea Hirata in dit programma is komen te vervallen. -
VPRO De Avonden Live: Ece Temelkuran en Adriaan van Dis
Gesprekken met deze schrijvers uit Turkije en Nederland, live in de radiouitzending van VPRO De Avonden. Bezoekers kunnen vrijuit gluren en meeluisteren. Engels- en Nederlandstalig.
-
Amos Oz en Adriaan van Dis - Over idealen
Amos Oz, een van Israëls grootste auteurs, situeert zijn nieuwe boek Onder vrienden op de kibboets, de droom van het collectief. Adriaan van Dis kijkt in Tikkop terug op de idealen van de ANC-ers, die streden voor een betere samenleving in Zuid-Afrika. Een gesprek tussen twee bevlogen schrijvers over de idealen van toen, geleid door Bas Heijne. Engelstalig.
-
Antjie Krog Sestig
Met: Ad Zuiderent, Adriaan van Dis, Anne Vegter, Antjie Krog, Anton Korteweg, Bas Kwakman, Christine Otten, Hester Knibbe, Ineke Holzhaus, Jan Baeke, Jan Klug, Jan van der Haar, K. Michel, Liesbeth Lagemaat, Mark Boog, Peter Swanborn, Raj Mohan, Rob Schouten, Robert Dorsman, Rodaan Al Galidi, Tom Lanoye, Tsead Bruinja
Nederlandse dichters eerden de Zuid-Afrikaanse schrijver en dichter Antjie Krog, die haar zestigste verjaardag in Den Haag kwam vieren. Een feestelijke avond, waarin Antjie Krog haar favoriete Afrikaanstalige gedichten voordroeg. Adriaan van Dis sprak met haar over de positie van de dichter in Zuid-Afrika. Een keur aan dichters trad voor haar op, zoals Hester Knibbe, Christine Otten, Rob Schouten, Jan Baeke, Tsead Bruinja, Rodaan Al Galidi, Anton Korteweg, Raj Mohan, Peter Swanborn, Jan van der Haar en Ad Zuiderent.
Ter gelegenheid van haar verjaardag schreven meer dan veertig dichters een gedicht voor Antjie Krog. Deze gedichten zijn gebundeld in een speciale uitgave van Tortuca, tijdschrift voor literatuur en beeldende kunst, die op deze avond aan haar werd aangeboden. Bas Kwakman, directeur van Poetry International Rotterdam, presenteerde het programma.Antjie Krog (23 oktober 1952) is een van de belangrijkste schrijvers van Zuid-Afrika: dichter, schrijver van proza en non-fictie, en journalist. Een heldere analytica wordt zij genoemd en een verfrissende denker. In De kleur van je hart (2000) deed zij op indringende wijze verslag van het werk van de Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie. Na haar poëziedebuut Dogter van Jefta in 1970 publiceerde ze nog vele bundels zoals Otters in bronslaai, Jerusalemgangers, Lady Anne, Kleur kom nie alleen nie en Lijfkreet. Haar werk werd vele malen bekroond, onder andere met de Reina Prinsen Geerligsprijs, de Hertzogprijs, de Pringle Award en de Alan Paton Award.
-
Writers Unlimited on tour in Hatay: Portraits of Multicultural Societies
Met: Adriaan van Dis, Aslı E. Perker
Met Adriaan van Dis en Aslı E. Perker. Gesprek en voordracht over literatuur en multiculturaliteit.
-
Writers Unlimited on Tour in Ankara
Met: Adriaan van Dis, Antjie Krog, Aslı E. Perker, Ayşegül Çelik, Rodaan Al Galidi
Antjie Krog, Adriaan van Dis en Rodaan Al Galidi treden samen op met de Turkse auteur Ayşegül Çelik, met gespreksleider Aslı E. Perker.
-
Writers On Tour in Istanbul - Remembrance of Places
Met: Adriaan van Dis, Antjie Krog, Rodaan Al Galidi, Sadık Yalsızuçanlar
Adriaan van Dis, Antjie Krog en Rodaan Al Galidi treden op samen met de Turkse auteur Sadık Yalsızuçanlar. Plaatsen hebben hun eigen herinneringen, die op hun manier het verhaal beïnvloeden, en bronnen zijn van verhalen. Maar plaatsen zijn soms ook personages in fictie. Tijdens dit programma zullen de schrijvers en dichters voordragen en spreken over de herinnering aan plaatsen en wat die betekenen voor hun werk.
-
Writers Unlimited on Tour in Istanbul - Unchartered Territories
Met: Adriaan van Dis, Antjie Krog, Gülşah Elikbank, Ömer Erdem, Rodaan Al Galidi
Voordracht van poëzie en proza, en gesprek met Antjie Krog, Rodaan Al Galidi, Adriaan Van Dis en de Turkse auteurs Ömer Erdem en Gülşah Elikbank. Over schrijven buiten de vertrouwde politieke en culturele omgeving.
-
Writers Unlimited on Tour in Istanbul: Reading and discussion
Met: Adriaan van Dis, Antjie Krog, Aslı E. Perker, Rodaan Al Galidi
Bijeenkomst met de drie schrijvers van Writers Unlimited On tour, met voordracht en een gesprek over het thema van het festival 'Fear and the city', onder leiding van de Turkse schrjfster Aslı E. Perker.
-
Forgive or Forget
Kunnen we leren van de geschiedenis of is de mensheid gedoemd altijd dezelfde fouten te blijven herhalen? Bracht de Waarheid- en Verzoeningscommissie in Zuid-Afrika de verzoening dichterbij of juist wrok en verdeeldheid? Lijden Indonesië en Nederland aan geheugenverlies over de zwarte bladzijden uit hun geschiedenis? Vergeven of vergeten: Anil Ramdas leidt het gesprek tussen Leila Chudori (Indonesië), Kopano Matlwa (Zuid-Afrika) en Adriaan van Dis - die banden heeft met zowel Indonesië als Zuid-Afrika - spreken over de meest effectieve strategie. Engelstalig
-
Oude Idealen
Adriaan Van Dis, Maaza Mengiste en Abeer Soliman schreven alle drie een boek over idealen. Van Dis' roman Tikkop verhaalt over de geschiedenis van twee blanke mannen die als student betrokken raakten bij het internationale verzet tegen de Apartheid in Zuid-Afrika. Mengiste schrijft in De leeuw en de keizer over de Ethiopische revolutie die in 1974 begon met het afzetten van keizer Haile Selassie. Soliman werkt aan een boek over drie generaties in Egypte, de generatie van de Nasserrevolutie, de jaren '70, de generatie van de 'uitbuiters' en de huidige 'verloren' generatie. Joris Luyendijk gaat met de schrijvers in gesprek over de teloorgang, wedergeboorte en botsing van oude en nieuwe idealen. Engelstalig.
-
VPRO's OVT Live vanuit Winternachten
Met: Adriaan van Dis, Ahmed Ziani, Antjie Krog, Asis Aynan, Geert Mak, Haytham Safia Qu4rtet, Mathijs Deen, Paul van der Gaag
Het laatste geluid van Winternachten 2008 klinkt op zondagmorgen op Radio 1 in een rechtstreekse uitzending vanuit Den Haag.
In VPRO's OVT komen geschiedenis en literatuur samen in gesprekken met Winternachtengasten. Antjie en Krog en Adriaan van Dis spreken over Zuid-Afrika. De Berberse dichter Ahmed Ziani en schrijver/colomnist Asis Aynan gaan in gesprek over de Berberse taal. 'Fellowtravelers' in de Sovjet-Unie in de jaren dertig is onderwerp van een gesprek met schrijver Geert Mak, Hans Olink en Europarlementariër Thijs Berman. In de serie 'In Europa', onderdeel van de uitzending, staan vandaag de jaren dertig van de vorige eeuw centraal. Is de angst uit die tijd te vergelijken met die van onze tijd? Presentatie Matthijs Deen en Paul van der Gaag. Nederlandstalig -
In A State of Fear
Met: Adriaan van Dis, Bram Peper, Fouad Laroui, Frank Furedi, Maxim Februari
"Het enige wat wij te vrezen hebben, is de angst zelf", zei president Roosevelt. Nederland is een van de veiligste landen ter wereld. De overheid doet er alles aan om ons te beschermen. En toch regeert de angst. De Britse socioloog Frank Furedi, schrijver van onder andere 'Culture of Fear', zegt hierover: "Samenlevingen die in staat zijn een positief beeld van de toekomst te projecteren, kennen niet de behoefte om angst als betaalmiddel in het openbare leven te gebruiken. En politici die proberen het electoraat warm te krijgen voor een positief programma, vermijden doorgaans de politiek van de angst."
In dit vrijdagmiddagdebat gaat Furedi in gesprek met schrijfster en filosofe Marjolijn Februari, schrijver Adriaan van Dis en oud-politicus Bram Peper. Zij presenteren ieder een aanbeveling aan staat en burgers, over de omgang met risico's en angst. Vier studenten van het Institute of Social Studies, afkomstig uit niet-westerse landen, vormen een schaduwpanel. In samenspraak met het publiek beoordelen zij de aanbevelingen en passen die waar nodig aan. Gespreksleider is schrijver en hoogleraar migrantenliteratuur Fouad Laroui. Engelstalig. -
Tussen Angst en Hoop. Deel 3: kunst & religie
De afsluiting van het drieluik. Na wetenschap, literatuur en architectuur betreden we nu het terrein van religie en muziek, en is het laatste woord aan de schrijver. 'Hoop' hoeft niet alleen op toekomst gericht te zijn, traditie kan juist ook een belangrijke rol spelen. Maar in hoeverre hebben onze culturele tradities nog zeggingskracht? Dominee en ziekenhuispredikant Abeltje Hoogenkamp maakt in haar werk gebruik van religieuze conventies. Voor componist Peter-Jan Wagemans is Wagner de componist die op het allerhoogste niveau menselijke emoties kan uitdrukken. Wagemans zal op de piano zijn muzikale hoop laten horen. Kent ook schrijver Adriaan van Dis de verlossende kracht van de traditie? Van Dis keert in zijn zevendelige documentaire, in januari te zien bij de VPRO, terug naar Zuidelijk Afrika, naar landen die hij ooit als reisschrijver al eens bezocht. Nederlandstalig.
-
Het Wereld Ganzenbord
In de put of in 't gevang? Sla een beurt over of vertel je reisverhaal. Adriaan van Dis, Cynthia McLeod, Reggie Baay en Thomas Rosenboom speelden het Wereld Ganzenbord, een risicovolle reis door de wereld, op zoek naar de ideale bestemming. Nederlandstalig.
De eerder aangekondigde deelname van Marjon van Royen kon helaas niet doorgaan. Ze is correspondente in Brazilië, en kon niet naar Nederland komen omdat ze verslag moest doen van de aardverschuiving. Haar plaats werd ingenomen door de Surinaamse schrijfster Cynthia McLeod. -
De lessen van Hella
Op deze plaats in het programma zou Hella Haasse spreken over haar nieuwste boek 'Bij de les', over schoolplaten van Nederlands-Indië. Afgelopen vrijdag liet ze ons weten dat ze wegens ziekte verstek moest laten gaan. In allerijl hebben we daarom een vervangend programma samengesteld, waarin haar nieuwe boek centraal staat. Zes schrijvers en Indië-kenners zullen elk hun commentaar geven bij één van de schoolplaten uit het boek en ingaan op de teksten. Ze vergelijken Haasses herinneringen met het beeld dat de platen bij hun oproept, en reageren op de observaties die ze maakt. Tot nu toe hebben toegezegd: Adriaan van Dis, Helga Ruebsamen, Sitor Situmorang - Indonesisch dichter en generatiegenoot van Haasse - , schrijver Hans Vervoort, journalist en schrijver John Jansen van Galen en Peter van Zonneveld, die de ruwe versie van het boek met Haasse doornam. Paul van der Gaag, presentator van VPRO's radioprogramma O.V.T., leidt het gesprek. We zijn ervan overtuigd dat het boek 'Bij de les' en Hella Haasse op deze manier de aandacht krijgen die ze verdienen.
-
Gedicht - geduid - gezongen
Met: Adriaan van Dis, Denise Jannah, Gerrit Komrij, Toef Jaeger
Wat u altijd al wilde weten, maar nooit durfde te vragen. Adriaan van Dis en Gerrit Komrij geven poëzieles. Voor en met het publiek verklaren ze elk één gedicht uit de wereldliteratuur rond het thema dromen en idealen. In het tweede deel van het programma zal jazz-zangeres Denise Jannah één van de gedichten op muziek zetten. Ze doet dat met gebruikmaking van de analyse van Van Dis en Komrij, en laat zich inspireren door reacties uit de zaal. De te behandelen gedichten zijn hier te downloaden.
-
Van Dis in Optima Forma
Adriaan van Dis houdt van vrijende talen. Vrijtaal noemt hij dat. Over dit onderwerp stelde hij kortgeleden een nummer van het literaire tijdschrift Optima samen. Hij vroeg aan onder anderen Abdelkader Benali, Michiel van Kempen, Ellen Ombre en Henk van Woerden om een artikel te schrijven over hoe voor hun - om met Van Dis te spreken - 'ribbetjes van de ene taal door de andere heen steken'. Van Dis laat in een gesprek met hen de talen nog eens met elkaar vrijen.
-
Winternachten Overzee in het Erasmushuis - Jakarta
Met: Adriaan van Dis, Changa Hickinson, Chitra Gajadin, Denise Jannah, K. Sello Duiker
Als afsluiting van de Indonesië-tournee vindt in het Erasmushuis (verbonden aan de Nederlandse Ambassade) een avond plaats rond het thema 'The Dutch connection'. Een avond met voordracht en gesprekken met Adriaan van Dis, Sello Duiker (Zuid-Afrika), Changa Hickinson (Sint Maarten) en Chitra Gajadin (Suriname/Nederland). Denise Jannah zingt poëzie uit de verschillende landen.
De voorgedragen proza-teksten en gedichten worden simultaan in Indonesische vertaling geprojecteerd. De gesprekken worden in het Engels gevoerd (met samenvattende vertaling in het Indonesisch) met de Indonesische gespreksleider Nono Anwar Makarim. -
Winternachten Overzee in Teater Utan Kayu - Jakarta
Met: Adriaan van Dis, Changa Hickinson, Chitra Gajadin, Denise Jannah, K. Sello Duiker
Het festival Utan Kayu Literary Biennale 2003 vindt gedurende drie dagen plaats in Teater Utan Kayu in Jakarta. Het theater is een cultureel centrum dat kort voor de val van Soeharto werd opgericht. Het wil een vrijplaats zijn voor debat, literatuur, film, theater en muziek. Twee jaar geleden vond hier het eerste literatuurfestival plaats, in samenwerking met Winternachten.
Dit jaar komen de schrijvers behalve uit Indonesië ook uit Maleisië, Duitsland, Oostenrijk, en - via de samenwerking met Winternachten - uit Suriname, de Antillen, Zuid-Afrika en Nederland. De 'Winternachten-groep' treedt op verdeeld over de avonden, met voordracht uit het werk (in simultaanprojectie vertaald naar het Indonesisch), en zang van Denise Jannah, begeleid door lokale musici.
-
Winternachten Overzee in Solo
Met: Adriaan van Dis, Changa Hickinson, Chitra Gajadin, Denise Jannah, K. Sello Duiker
Op twee avonden treedt de groep schrijvers uit Nederland, Suriname, de Antillen en Zuid-Afrika op met lokale dichters uit de regio Solo (Java). Denise Jannah zingt poëzie op muziek, begeleid door lokale musici.
-
Winternachten Overzee op Bali
Met: Adriaan van Dis, Changa Hickinson, Chitra Gajadin, Denise Jannah, K. Sello Duiker
Voorafgaand aan de optredens van de schrijvers in Bali, geeft zangeres Denise Jannah workshops poëzie en muziek aan Balinese studenten.
Behalve de Winternachten-schrijvers treden op deze avonden ook schrijvers op uit Oostenrijk, Maleisië en Indonesië. Denise Jannah treedt op met haar gedichten op muziek, begeleid door lokale musici. -
Poëzie over verplaatsing
Michaël Zeeman sprak met Marlene van Niekerk, Gerrit Komrij en Adriaan van Dis over hun keuze van gedichten rond het thema 'verplaatsing'. Elk van hen las enkele gedichten naar keuze uit de wereldliteratuur over dit thema.Voertaal Nederlands.
-
Wingewest van het geweten
Met: Adriaan van Dis, Etienne van Heerden, Frank Martinus Arion, Gerard van Westerloo, Shrinivási, Toeti Heraty
Op zondagmiddag 1 maart 1998 van 12.00 uur tot 14.00 uur was er in Theater aan het Spui in Den Haag een forumdiscussie van schrijvers uit Indonesië, Zuid-Afrika, de Antillen en Nederland onder de titel 'Wingewest van het geweten'. Thema was de ontwikkeling van de culturele oriëntatie van de verschillende landen op elkaar.Tijdens de bijeenkomst richtten Frank Martinus Arion en Adriaan van Dis het comité op dat ijverde voor de plaatsing van een Nationaal Slavernijmonument.
-
Zuid-Afrikaanse Winternacht
Met: Aad Nuis, Adriaan van Dis, Carl Niehaus, Emma Huismans, Etienne van Heerden, Henk van Woerden, Lesego Rampolokeng, Louis Maholo and Friends, Michaël Zeeman, Peter Snyders, Robert Dorsman, Sandile Dikene, Soli Philander, Thula Sizwe, Tom Lanoye, Tribal Countdown, Vernon February
Een avond met de schrijvers uit Zuid-Afrika en Nederland. Zij lazen voor uit hun werk en werden geïntroduceerd door Aad Nuis. Ze werden geinterviewd door Michaël Zeeman en Robert Dorsman. In het muziekprogramma waren optredens van o.a. Tribal Countdown. Louis Maholo, Seon Birgin, Frankie Douglas en Ernst Glerum en optredens van de populairste stand-up comedian in Zuid-Afrika, Soli Philander. In het Filmhuis waren te zien de documentaire 'Mandela, Son of Africa, Father of a Nation' van Jo Menell, die vorig jaar werd genomineerd voor een Oscar in de categorie 'beste documentaire'. Verder o.a. de film 'Breaker Morant' , het aangrijpende drama van regisseur Bruce Beresford over de Boerenoorlog en enkele korte films over Zuid-Afrika uit het begin van deze eeuw.
-
Indische Winternacht 1997
Met: Adriaan van Dis, Aya Zikken, Carel Alphenaar, De Nazaten van Prins Hendrik, Gamelan Ensemble Widosari, Hans Vervoort, Hella Haasse, Jill Stolk, Marion Bloem, Michaël Zeeman, Mischa de Vreede, Radhar Panca Dahana, Rayuan Samud'ra, Rendra, Sitok Srengenge, Sitor Situmorang, The Galaxy Band, Wieteke van Dort
In 1997 vond de tweede editie van de Indische Winternachten plaats: Een Indisch/Indonesische avond met schrijvers, muziek en film. Met o.a.: Adriaan van Dis, Rendra , Sitor Situmorang , Wieteke van Dort , Mischa de Vreede, The Galaxy Band, Radhar Panca Dahana , Sitok Srengenge, presentator Carel Alphenaar, Jill Stolk, Hella Haasse en Aya Zikken, Marion Bloem en gespreksleider Michaël Zeeman. Met muziek van o.a. The Galaxy Band, Gamelan Ensemble Widosari en De Nazaten van Prins Hendrik.
