Paul Scheffer
(1954) werkte als correspondent in Parijs en Warschau voor hij wetenschappelijk medewerker werd van de Wiardi Beckman Stichting. Sinds 1978 schrijft hij essays in NRC Handelsblad, de Volkskrant en de Groene Amsterdammer en hij baarde opzien met Het multiculturele drama in 2000. In 2007 publiceerde hij Het land van aankomst, een boek waarin hij op zoek gaat naar wat zich afspeelt onder de oppervlakte van de multiculturele samenleving. Hij bekleedde als bijzonder hoogleraar van 2003-2011 de Wibaut-leerstoel Grootstedelijke problematiek aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds september 2011 is hij hoogleraar Europese studies aan de universiteiten van Tilburg en Amsterdam. Eind 2013 verscheen Alles doet mee aan de werkelijkheid. Herman Wolf (1893-1942), het levensverhaal van zijn grootvader. In 2016 publiceerde Scheffer het essay De grens van de vrijheid, waarin hij betoogt dat een open samenleving alleen kan bestaan door enige ruimtelijke afbakening.
(2017)Deel deze pagina:
Archief beschikbaar voor: Paul Scheffer
-
Égalité! De erfenis van de Sovjetmens
Gelijkheid heroverwogen: het tweede ideaal uit de Franse Revolutie kreeg in de 20e eeuw door het Sovjetrijk een nare bijsmaak. Gelijkheid verwerd tot de dwingende repressie en eentonigheid van staatssocialisme en de saaiheid van oude Lada's.
Winternachten festival onderzoekt de waarde van gelijkheid als Europees ideaal in samenhang met de intellectuele erfenis van Karl Marx*. Wat valt er te leren van het socialistische tijdperk in Midden- en Oost-Europa? Kan Marx na het Sovjetdebacle nog een inspiratiebron zijn?
In zijn revolutionaire pamflet Verzet! (Querido, 2017) stelt romanschrijver Gustaaf Peek dat het na dertig jaar kapitalistische alleenheerschappij hoog tijd is om het streven naar gelijkheid en communistische herverdeling opnieuw te overwegen en te herwaarderen.
Hierover ging hij in gesprek met de Georgisch-Duitse schrijver Nino Haratischwili en de Roemeense dichter en essayist Magda Cârneci. Hoogleraar en essayist Paul Scheffer leidde het gesprek. Klassiek accordeonist Oleg Lysenko verzorgde met zijn trio de muziek.
*Meer Marx? Tijdens Saturday Night Unlimited vertoonde Winternachten festival de Nederlandse première van The Young Karl Marx van de Haïtiaanse filmmaker Raoul Peck, eerder succesvol met de documentaire I Am Not Your Negro over schrijver James Baldwin. Zijn speelfilm is een intense verbeelding van de geboorte van het communisme en de ontmoeting tussen Marx en Friedrich Engels.
-
Grenzen en geheime deuren
Hoe gaan we om met de grenzen in tijden van globalisering? Winternachten festival presenteert een gesprek over de noodzaak en de onmogelijkheid van nationale grenzen in een alsmaar krimpende wereld.
De succesvolle Pakistaanse schrijver Mohsin Hamid beschrijft in zijn nieuwe eigentijdse liefdesroman Exit West het leven met en in tijden van wereldwijde migratie. In het boek, genomineerd voor de Man Booker Prize 2017, ontvlucht een jong koppel geweld in eigen land via geheimzinnige deuren die hen onder meer naar Griekenland voeren.
Paul Scheffer, schrijver en hoogleraar Europese Studies in Tilburg en Amsterdam, publiceerde in 2016 het essay De vrijheid van de grens waarin hij betoogt dat een open samenleving alleen kan bestaan door enige ruimtelijke afbakening.
Ghayath Almadhoun droeg in dit programma voor uit zijn werk. De dichter, sinds 2008 woonachtig in Zweden en vertegenwoordiger van een jonge en geëngageerde Arabische schrijversgeneratie, heeft een Palestijns-Syrische achtergrond. Hij was journalist in Damascus en richtte er een poëziehuis op.
De muzikale bijdrage in dit programma kwam van de Haagse ud-speler, componist en muziekdocent Amer Shanati; beeldend kunstenaar en illustrator Gerda Dendooven maakte live passende tekeningen.
-
VPRO's OVT Live
Met: Bas Heijne, Cynthia Mc Leod, De Règâhs, Elsbeth Etty, Mathijs Deen, Nelleke Noordervliet, Paul Scheffer, Paul van der Gaag, Reggie Baay, Stefan Hertmans, Ton van de Langkruis
Een van de best beluisterde programma's van Radio 1 is VPRO's OVT. Elke zondagmorgen staat de actualiteit van de geschiedenis centraal.
Inmiddels is het een traditie dat de programmamakers ten tijde van het festival verhuizen naar Den Haag, dit keer om live uit te zenden voor publiek, vanuit de gezellige foyer van Theater aan het Spui. Publiek is van harte welkom, de toegang en koffie zijn vrij. In het eerste uur hebben presentatoren Mathijs Deen en Paul van der Gaag een gesprek met schrijver Reggie Baay en festivaldirecteur Ton van de Langkruis over de geschiedenis van het 20jarige Writers Unlimited; een gesproken column van Nelleke Noordervliet en een gesprek over slavernij in de Oost en in de West met Cynthia McLeod (Suriname) en Reggie Baay. Van hem verscheen vorige week het boek Daar werd wat gruwelijks verricht, over de verborgen slavernijgeschiedenis van Nederlands-Indië. In het tweede uur een gesprek met Bas Heijne en Elsbeth Etty over Couperus. Tot slot spreken Paul Scheffer en Stefan Hertmans over de boeken die schreven over de verhalen van hun grootvaders. Tussendoor optredens van de Haagse band De Règâhs.
-
De tekst van mijn leven: Paul Scheffer
In de Filmhuis Studio dragen schrijvers die te gast zijn op het festival hun favoriete teksten voor en lichten toe waarom dit gedicht, romanfragment of songtekst hun leven en eigen werk heeft beïnvloed. Welke herinnering, welk gevoel roept die tekst vandaag nog bij hen op? Een doorlopend interviewprogramma, waarbij het publiek ook met de schrijvers in gesprek gaat. Presentatie Arjan Peters en Nuweira Youskine. Nederlandstalig.
-
Openingslezing door Karen Armstrong
De Britse auteur Karen Armstrong opent de eerste festivalavond met de 9e Winternachtenlezing. Ze spreekt over geweld en religie. Wat zijn factoren die leiden tot oorlog en geweldsuitbarstingen? Hoe kunnen we vreedzaam samenleven, ondanks religieuze en culturele verschillen? Is religie eigenlijk wel een motief voor het gebruik van geweld, of liggen er andere factoren aan ten grondslag? Na haar lezing gaat Sheila Sitalsing met Karen Armstrong in gesprek. Vervolgens nemen ook de Nederlandse essayist Paul Scheffer en de Egyptische schrijver Muhammad Aladdin deel aan de discussie. Engelstalig.
-
Het Onbehagen van het Oosten
Met: Eddin Khoo, Farid Esack, Michaël Zeeman, Olivier Roy, Paul Scheffer, Tariq Ramadan
Vijf panelleden gingen onder leiding van publicist Michaël Zeeman een discussie aan over situatie van wederzijds wantrouwen tussen Oost en West. Waar komt dat onbehagen vandaan? Zijn de anti-westerse sentimenten zoals die nu voelbaar zijn, specifiek van deze tijd of gaan ze veel verder terug in de geschiedenis? Hoe ontwikkelt zich de Islam in Europa?
Met Tariq Ramadan, omstreden filosoof uit Zwitserland, auteur van To be a European Muslim met een enorme aanhang onder jonge moslims in de Franse voorsteden; Paul Scheffer, bijzonder hoogleraar grootstedelijke problematiek en publicist op het gebied van de multiculturele samenleving in Nederland en de rest van Europa; de Maleisische schrijver, dichter en uitgever Eddin Khoo; Farid Esack, moslim geleerde uit Zuid Afrika en voormalig anti-apartheidsstrijder, en Olivier Roy, islamkenner uit Frankrijk en auteur van het recentelijk verschenen De globalisering van de islam.
De middag opende met een inleiding door Michaël Zeeman, en eindigde met een discussie met het publiek.
Engelstalig.Luister op deze pagina naar de geluidsopnames van het eerste en het tweede deel van het debat.
