Lees deze boeken bij Literaire focus: Oekraïne, zondag 12 maart
Stanislav Aseyev, die over zijn gevangenschap in Donetsk verslag doet in zijn boek Het concentratiekamp in de Paradijsstraat, en Tanja Maljartsjoek, bekend van haar in Kyiv gesitueerde roman Vinvis der vergetelheid, gaan zondagavond 12 maart 2023 tijdens het Winternachten internationaal literatuurfestival Den Haag in gesprek tijdens Literaire focus: Oekraïne, een programma over het belang van schrijven en boeken in oorlogstijd. Aan het programma nemen ook schrijvers Sasha Marianna Salzmann (Duitsland), Aleksandr Skorobogatov (België), klassiek accordeonist Oleg Lysenko, journalisten Geert Jan Hahn en Floris Akkerman (bekend van podcast BNR Perestrojkast) deel. Interviewers: Franka Hummel en Simone Peek. Het programma is samengesteld door schrijver Lisa Weeda.
Over Het concentratiekamp in de Paradijsstraat
In Het concentratiekamp in de Paradijsstraat deelt Stanislav Aseyev (1989) zijn ervaringen als gevangene van een modern strafgevangenenkamp in Donetsk, onder beheer van de Russische FSB, de voormalige KGB. Hij vertelt over de talrijke misstanden en mishandelingen, waaronder marteling en verkrachting, waar de gevangenen aan onderworpen zijn.
Aseyev schreef drie jaar lang vanuit Donetsk onder het pseudoniem Stanislav Vasien over het leven onder bezetting. In mei 2017 achterhaalden de rebellen zijn identiteit. Hij werd gearresteerd wegens 'extremisme' en 'spionage'. Na anderhalve maand in de kelder van het 'ministerie van Staatsveiligheid' werd hij overgeplaatst naar het kamp Isolatie. Zijn verdwijning leidde tot de nodige publiciteit. Aseyev kwam in december 2019, na bijna duizend dagen, vrij bij een grote gevangenenruil.
Zijn relaas is dwingend, confronterend en urgent. Aseyev toont ons niet alleen wat de Russische bezettingsmacht in Oekraïne doet, maar stelt ook belangrijke vragen: hoe kan iemand zulke gruwelijkheden doorstaan en overleven – en hoe moet je daarna verder?
Aseyev reisde na zijn studie naar Parijs, waar hij zich aanmeldde bij het Vreemdelingenlegioen. Terug in Oekraïne werkte hij als bankier, grafdelver, postsorteerder en winkelbediende. Eerder publiceerde hij onder andere een roman, een poëziebundel en een toneelstuk.
(Uitgeverij Jurgen Maas, oktober 2022, Nederlandse vertaling door Nina Targan Mouravi).
Over Vinvis der vergetelheid
In Vinvis der vergetelheid is een jonge Oekraïense vrouw na mislukte relaties niet in staat om haar appartement in Kyiv te verlaten. In deze moeilijke periode vindt ze houvast en steun in een historisch figuur die een grote rol speelde in de geschiedenis van haar land: Vjatsjeslav Lipinski.
'Maljartsjoek schetst overtuigend hoe ontgoocheld de edelman-diplomaat [Lipinski] in Wenen achterbleef. Verder toont Maljartsjoek hoezeer Oekraïne van oudsher geopolitiek ingeklemd heeft gezeten tussen wisselende grootmachten, die het in allerlei perioden in de geschiedenis telkens weer bezet hebben. Daarnaast biedt ze een fraai overzicht van de vele ideeën die destijds over Oekraïne - als staat, als gemeenschap - in omloop waren.' Trouw
'Dan weer ademt de roman de typische, vroeg twintigste-eeuwse Thomas Mann-sfeer, dan weer maakt het een sprong naar het liefdesleven van een moderne jonge vrouw. Het werkt werkelijk prachtig. Uiteindelijk wil deze ongelofelijk rijke, lyrische en melancholische roman iets vertellen over generationeel trauma. En nog meer dan over de geschiedenis van Oekraïne, gaat Maljartsjoeks boek over vergeten. Over het mysterie van de tijd die ons allemaal opslokt, zonder een spoor achter te laten.'**** NRC
(Uitgeverij J.M. Meulenhoff, september 2022, Nederlandse vertaling door Tobias Wals en Marina Snoek).
Illustratie: omslagen van beide boeken.
Boeken van alle deelnemers aan het programma zijn zondagavond 12 maart in de foyer van Theater aan het Spui bij de stand van Boekhandel De Vries Van Stockum.
Winternachten internationaal literatuurfestival Den Haag presenteert Literaire focus: Oekraïne
Zondag 12 maart 2023, 19:30-22:00 uur, Theater aan het Spui, Den Haag.